| Açıklama | Lycaenidae
Satyrium marcidum (Riley, 1921) / Riley’s hairstreak / İran’lı sevbeni
Taksonomi:
Takım: Lepidoptera
Familya: Lycaenidae
Cins: Satyrium
Tür: Satyrium marcidum (Riley, 1921)
Genel özellikler:
Tip lokalite: Kermanşah/İran. Tip materyal dişi bireydi, yeni tür bu bireyle detaylı olarak, ilk kez tanımlandı (Riley, 1921). Hakkari’de kopulada erkek ve dişi birey bulundu, dişi birey kontrol edildiğinde S. marcidum (Riley, 1921) dişi bireyle eşleşti, bu bireyle erkek birey özellikleri açıklandı (Oorschot vd. 1985).
Erkek birey kanat açıklığı ortalama 27.5 mm., kanat üstü koyu kahve, ön kanat saçaklar kahve, androkonial spot belirgin, arka kanatta saçaklar tabanda koyu dışta beyaz, anal lobda turuncu pullanma bazen görülür bazen kayıptır, 2. Damar ucunda ortalama 4.5 mm uzunluğunda beyaz uçlu kuyruk vardır. Kanat altı parlak gri-kahverengi, saçaklar biraz daha koyudur. Anal bölgeden başlayarak apekse doğru silinerek uzanan marjinal beyaz çizgi ve yine apekse silinerek uzanan submarjinal koyu band vardır. Ön kanat anal açıda submarjinal bölgede S. abdominalis’te olduğu gibi siyah bir lekeler yoktur. Postdiskal bölgede damarlarla ayrılmış iç kısmında kahverengi ile sınırlanmış beyaz çizgiler vardır, 1b hücresindeki çizgi dışa bakacak şekilde hafif içbükeydir.
Arka kanat altı saçaklar tabanda koyu uçta beyazdır, marjinal beyaz çizgi ön kanattan daha belirgin apekse doğru silikleşir, damarlarla ayrılmış postdiskal beyaz çizgiler belirgin 1c içindeki çizgi V şeklinde,2 ve 3.hücredekiler iç bükey veya silik V şeklinde değişebilir. 2. Hücrede en büyüğü olmak üzere içe doğru turuncu, siyah ve beyaz kenarlı bir dizi submarjinal leke vardır, bu lekelerin dış kısmında siyahtan kahverengiye ve silik kahveye değişen desenler vardır ve bunlar apekse doğru silikleşir. 1b hücresinde submarjinal aralıkta geniş mavi, içe doğru dar siyah ve beyaz pullarla dolu bir alan vardır. Anal lobta siyah benek, içe doğru sarı turuncu, dar siyah ve geniş beyaz pullanma vardır.
Dişi birey kanat açıklığı 31 mm, kanat üstü erkekten daha koyu, kanat altı desenleri daha belirgindir (Oorschot vd. 1985).
Satyrium marcidus mardinus n.ssp. (Oorschot v.d. 1985), ön kanat açıklığı ortalama 27 mm, nominotipik bireyden farkı; arka kanat üstü analde sarı turuncu pullanma yok, kanat altı zemin rengi daha açık ve mat kahve, postdiskal lineer band daha az belirgin, submarjinal işaretler daha belirsiz, arka kanat V şeklindeki postdiskal spot daha az belirgin, 1b hücresindeki submarjinal alanı dolduran mavi pullanma daha mat, 2. Damarda yer alan kuyruk ortalama 4mm uzunluğundadır. Holotip: Erkek birey Mardin 1000-1100 m/Türkiye. Dağılımı sadece Mardin ilidir.
Konukçu bitkisi: Prunus tenella (Cüce badem) (Oorschot vd. 1985).
Habitat: Gevşek çalılar ve nispeten zengin bitki örtüsü olan kayalık yamaçlarda uçar (Hesselbarth v.d. 1995). 1350-2000 m yüksekliklerde uçar (www.kelebek-turk.com).
Uçuş zamanı: Mayıs sonu-temmuz ortası tek nesil uçar.
Dağılım: Güney-Doğu Anadolu, İran, Irak (Koçak ve Kemal,2018).
Türkiye dağılımı: 30, 47, 56, 65, 72, 73 (Koçak ve Kemal,2018).
Harita: www.kelebek-turk.com
Kaynakça:
Hesselbarth G., van Oorschot H. ve Wagener S. (1995). Die Tagfalter der Türkei. Bocholt, Vol.1:523-525.
Koçak, A. Ö. & Kemal, M. (2018). A synonymous and distributional list of the species of the Lepidoptera of Turkey. Center for Entomlogical Studies Ankara, Memoirs 8: 56-92.
Riley, N. D. (1921). LVIII.-Some undescribed Rhopalocera from Mesopotamia and NW Persia; and other notes. Carruthers, W., Shipley, A.E. ve Francis R.T. (1921). The Annals and Magazine of Natural History. London, 8(47): 590-600 p.
van Oorschot H., van den Brink H. & van Oorscht B. (1985). Rhopalocera of Turkey. 2. Records of Satyrium marcidus (Riley, 1921) and description of S. marcidus mardinus n. ssp. (Lepidoptera: Lycaenidae). Entomologische Berichten,45:145-148
https://www.kelebek-turk.com/species.php?id=390 (Erişim tarihi: Nisan 2022)
|
